(21 января) Марий кундемнан историй, тӱвыра, пӱртӱс памятниклан шотлалтше объект-влак шагалжак огытыл.
Федеральный кӱкшытыштӧ гына 124 памятник — кугыжаныш аралымаште. А республик кӱкшытыштӧ 223 историй да архитектур, 325 археологий, 327 пӱртӱс памятник улыт. Нуным арален кодымо шотышто Марий Эл Правительстве могырымат тургыжланымаш шижалтеш. Тӱвыра, Печать да калык-влакын пашашт шотышто министерстве пелен тиде йодыш дене посна управлений уло. Кодшо ий марте тудым Александр Иванович Хват вуйлатен. Сулен налме канышыш лекмекше тудо вес пашаш куснен.
Шукерте огыл Т.Евсеев лӱмеш национальный тоштерыште тудын персональный фотовыставкыже эртыш. Мо тушто ончыкталтын, шонеда? Адакат тӱвыра да историй, пӱртӱс поянлыкна дене кылдалтше памятник-влак. Марий кундем дене вел е огыл. Кушто автор лийын, мом оҥайым, ӧрыктарышым ужын: Байкалыште, Арменийыште, Моско кундемыште … — чылажат фотопленкыш войзалтын.
Александр Иванович фотоаппаратым шукертак кидыш налын, нылытымат вашталтен шуктен. Кызытат фотопаша — ик эн йӧратыме хоббиже манаш лиеш. Тудо ӱмыржӧ мучко тӱвыра сферыште пашам ыштен. Шке жапыштыже турбазымат, кужу жап Курыкмарий районысо тӱвыра пӧлкамат вуйлатен. Лач тудын тыршымыж дене тушто «Мыры», «Камертон», «Пеледыш айо» фестиваль-влак эртаралташ тӱҥалыныт. 2006 ийыште А.Хват «Эн сай муниципальный служащий» всероссийский конкурсын лауреатше лийын. Йошкар-Олаште Т.Евсеев лӱмеш тоштерым вуйлатымыж годым Евсеев лудмашлан тӱҥалтыш ышталтын.
Кызыт А.Хват — Историй да тӱвыра памятник-влакым аралыме да кучылтмо шотышто научно-производственный рӱдер директорын алмаштышыже. Ончычсо семынак, марий кундемнан тӱвыра понялыкшым арален кодымо верч тырша. Тылеч посна фотовыставкылан фотографийымэреак поген толеш. 2011 ийыште «Содружество поколений» фотовыставкыж почеш «Земля Акпарса» альбомат савыкталтын. 2013 ийыште тудын «Земля предков» фотосессийже финн-угор калык-влакын искусство фестивальыштыже палемдалтын.
Таклан огыл тудлан РФ-н Тӱвыра министерствыжын палемдыме «150 лет учреждения органов охраны памятников истории и культуры» юбилейный медальжым кучыктеныт. Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже эше почеламутымат воза. “А кузе кумылым налшын тидым ышта!» -палемдыш фотовыставкымпочмашк толшо Курыкмарий землячествын еҥже. Ойлат вет: «Талантан еҥ чыла шотыштат талантан».
С.Носова.
Снимкыште: А.Хват.